DOFINANSOWANIE ZE ŚRODKÓW BUDŻETU PAŃSTWA
POSTĘP BIOLOGICZNY W PRODUKCJI ROŚLINNEJ
(l. p. wg załącznika do Rozporządzenia MRiRW: 22)
Dr hab. Ewa Moliszewska, prof. UO z Instytutu Inżynierii Środowiska i Biotechnologii uzyskała rekomendację na realizację projektu pt. Wpływ parametrów środowiskowych oraz zmienność biologiczna Pleurotus ostreatus w zakresie działania niciobójczego na Heterodera schachtii w ramach programu Postęp biologiczny w produkcji roślinnej ze środków Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Wysokość uzyskanej dotacji na rok 2021 wynosi 216,000 zł. Informacja dotycząca dofinansowanego projektu znajduje się na stronie:
https://bniop.uni.opole.pl/ministerstwo-rolnictwa-i-rozwoju-wsi-projekt-wplyw-parametrow-srodowiskowych-oraz-zmiennosc-biologiczna-pleurotus-ostreatus-w-zakresie-dzialania-nicieniobojczego-na-heterodera-schachtii/
Poniżej zamieszczamy krótki opis projektu:
W warunkach prowadzenia prac hodowlanych buraka cukrowego duże znaczenie negatywne ma skażenie gleby przez mątwika burakowego Heterodera schachtii. Zwalczanie tego agrofaga nastręcza duże trudności, a ostatnie zmiany klimatyczne cechujące się ocieplaniem klimatu tj. brakiem mroźnych zim, sprzyjają przetrwaniu populacji mątwika w glebie. Choć biologia mątwika burakowego została dobrze poznana, to w jego zwalczaniu stosowane są tylko metody biologiczne takie jak tolerancja buraka na mątwika oraz antymątwikowe międzyplony. Wczesne porażenia roślin mątwikiem sprzyjają dalszym stresom biotycznym, tj. zgorzeli siewek, w dalszej kolejności także porażeniem przez Aphanomyces cochlioides, rizoktoniozę, fuzariozy, co zakłóca prace hodowlane. Ma to także bezpośredni wpływ na zmniejszenie obsady roślin, sprzyja późniejszym uszkodzeniom korzeni, co przekłada się na straty plonów. Obecnie najskuteczniej, ale niecałkowicie, ograniczają populację mątwika międzyplony antymątwikowe. Ochrona gleby powinna być prowadzona stale, a metody powinny być wzbogacane o nowe możliwości, z dążeniem do poprawy skuteczności. Jedną z potencjalnych możliwości jest wykorzystanie aktywności nicieniobójczej grzybni wegetatywnej boczniaka (Pleurotus spp.), która w obecności nicieni wytwarza struktury zawierające toksynę – kwas trans-2-decenodiowy ((ang.) trans-2-decenedioic acid) nazwany ostreatyną. Ostreatyna uszkadza błony komórkowe nicieni powodując zakłócenie funkcjonowania komórek nerwowych i mięśniowych. Do tej pory nie wykonano wielu badań z zakresu wpływu czynników zewnętrznych na produkcję toksyny ani zmienności w obrębie populacji bocznika pod względem tej cechy. Nie badano możliwości przeżywania i funkcjonowania/rozprzestrzeniania się grzybni boczniaka w środowisku glebowym, ani wpływu pokrycia gleby roślinnością przyczyniającą się do uruchomienia nicieni z form przetrwalnych. Biorąc pod uwagę braki wiedzy co do możliwości stosowania grzybni boczniaka w polu i w obliczu problemów w pracach hodowlanych związanych z zamątwiczeniem gleb warto jest przeprowadzić badania podstawowe wyjaśniające wspomniane wcześniej zagadnienia dotyczące biologii i rozwoju grzybni wegetatywnej boczniaka w specyficznych warunkach jakie stwarza gleba uprawna oraz wzajemnych interakcji w układzie patogen-roślina-środowisko.